Afdrukken
Lead image 1:
Lead image TXT 1: Anne Borkent. Foto: Omroep Gelderland
Ankeiler: De christelijke geloofsgemeenschap in Nederland krimpt en vergrijst, maar de C3 Rivers Kerk in Arnhem en Nijmegen groeide in twintig jaar tijd van niets tot ruim 400 leden.

- De christelijke geloofsgemeenschap in Nederland krimpt en vergrijst, maar de C3 Rivers Kerk in Arnhem en Nijmegen groeide in twintig jaar tijd van niets tot ruim 400 leden. De gemiddelde leeftijd van de kerkgangers is 29 jaar. Dat succes geldt voor meer pinkstergemeenten. Wat maakt hen zo aantrekkelijk voor met name jongeren?

De pinkstergemeente is de jongste tak van het wereldchristendom, zegt de Nijmeegse voormalig hoogleraar theologie Peter Nissen. "Deze is in de negentiende eeuw vanuit de Verenigde Staten verspreid en nu de sterkst groeiende tak van het christendom." Ruim een kwart van de christenen is volgens hem inmiddels bij een evangelische- of pinkstergemeente aangesloten: zo'n 564 miljoen mensen wereldwijd.

In ons land zou het gaan om ongeveer 1 procent van de bevolking. "Precies weten we dat niet, omdat een beetje onduidelijk is wie wel of geen lid is: je komt gewoon en je bent welkom. Maar geschat wordt dat er tussen de 150.000 en 200.000 betrokkenen zijn."

Rondpompen van gelovigen

De meeste leden die de pinksterkerk aantrekt, hebben volgens Nissen vaak al een religieuze achtergrond. Ze zijn alleen niet meer tevreden met de kerk waar ze vandaan komen. Ook zijn er mensen bij die ooit naar de kerk gingen, maar dat later kwijtraakten.

De opkomst van de pinksterkerk zorgt volgens Nissen dan ook niet voor veel nieuwe gelovigen. "Het is meer het 'rondpompen' van gelovigen van de ene naar de andere kerk."

Zie ook: Deze nieuwe geloofsgemeenschap wil Arnhem-Presikhaaf helpen

De C3-kerk, die ook in Arnhem en Nijmegen voet aan de grond krijgt, ontstond in 1980 in Australiƫ. De C staat onder meer voor city. "Het is een stads fenomeen", duidt Nissen. "Je zult het op het platteland niet snel aantreffen. De kerk heeft een sterke aantrekkingskracht op de jonge stedelijke bevolking: young urban professionals, de yuppen."

Geen tradities, rituelen en symbolen

Dat heeft er onder meer mee te maken dat deze kerk, zoals alle pinkstergemeenten, weinig voorkennis vraagt, meent Nissen. "De samenkomst wijkt af van een klassieke kerkdienst, die meer geƫnt is op oude tradities, rituelen en symbolen. Daar moet je wat van weten om het allemaal te kunnen snappen. Bijeenkomsten van kerken als de C3 hebben eerder het karakter van een festival: vlot en levendig en zonder duidelijke orde. Er is vaak een band met meeslepende muziek. Ze uiten zich ook meer fysiek: roepen halleluja met de handen in de lucht."

De nadruk ligt meer op beleving, ervaring en emotie, vervolgt Nissen. "Er gebeuren ook emotionele dingen in die diensten: mensen die vanuit hun hart spreken, ineens tot bekering komen of zeggen dat ze genezen zijn." Ook het 'spreken in vreemde talen', glossolalie, is daar een onderdeel van. "Alsof de Heilige Geest het overneemt."

Dat deze kerken een aantrekkingskracht hebben op jonge mensen maakt vervolgens ook weer dat andere jongeren daar meer generatiegenoten tegenkomen, ziet Nissen. "Wat dat betreft biedt de pinkstergemeente een warm bad voor jonge mensen waar ze zich snel opgenomen voelen."

Hoewel 'de leer' binnen de pinkstergemeenten volgens Nissen niet zo duidelijk is uitgewerkt, sluiten ze wel aan op belangrijke punten uit de christelijke traditie. "Het draait sterk om de verlossende rol van Jezus: je moet je hart aan hem geven en dan komt het goed. Daar gaat aan vooraf dat je je bewust bent van je eigen gebrekkigheid en zondigheid. Ook is er een nadruk op de Heilige Geest, waaraan je je moet overgeven."

Geen religie, maar godsrelatie

Voorganger Anne Borkent van de C3-kerk in Arnhem en Nijmegen denkt dat het heel belangrijk is dat zijn kerk de uitingsvormen 'mee laat gaan met de tijd'. De inhoud en diepgang blijft, maar de kerk zit niet 'vast aan allerlei gebruiken'. "Dat soort regels kunnen op een gegeven moment belangrijker worden dan de boodschap. Wij zien het christendom dan ook niet als religie, maar als godsdienst of -relatie."

Afbeelding
Anne Borkent. Foto: Omroep Gelderland

Geloof, hoop en liefde

Die 'beleving' moet volgens Borkent wel bij je passen. "Er zijn ook mensen die liever een kaarsje aansteken met rustige muziek. Prima: er zijn allerlei gemeenschappen waar je dan naartoe kunt. Het is ook niet zo dat wij het enige antwoord zijn. Zoals er snackbars zijn in alle soorten en ijs is in alle smaken, geldt dat ook voor kerkgenootschappen."

Ook helpt de Heilige Geest om een leven te leiden vanuit 'geloof, hoop en liefde', belooft Borkent. Hij erkent dat dit vrij algemeen klinkt, maar zegt dat bewust te doen om 'een label' te vermijden.

Hoewel de pinksterkerken zich modern en eigentijds presenteren, hebben ze volgens Nissen toch heel conservatieve gedachten. "Op moreel vlak zijn hun opvattingen heel klassiek. Als het bijvoorbeeld gaat om gezinnen en seksualiteit, hanteren ze strikte christelijke normen. In veel traditionele kerken kun je eerder een ruime opstelling aantreffen ten opzichte van mensen die ongehuwd samenwonen, of een relatie hebben met iemand van hetzelfde geslacht."

Wat moeten traditionele kerken?

Of traditionele kerken niet ook het elan van een pinksterkerk zouden moeten zoeken om de jeugd te trekken? Theoloog Nissen gelooft, naast het 'moderne jasje', meer in het nadenken over de boodschap. "Heeft het christendom mensen in deze tijd iets te zeggen?"

Deel dit artikel