Keti Koti-viering moet nationale feestdag worden, vindt Arnhem

ARNHEM - Arnhem gaat het kabinet oproepen om een nationale feestdag te maken van 1 juli, de dag dat de slavernij is afgeschaft. Dat heeft wethouder Maurits van de Geijn gezegd. Arnhem deed zaterdag de aftrap voor zes weken aan festiviteiten voorafgaand aan het kroonjaar waarin we met Keti Koti 160 jaar officiële afschaffing van de slavernij herdenken en vieren.

"De koloniale slavenhandel en de slavernij is een schandvlek op onze nationale geschiedenis", stelt Van de Geijn. "Een inktzwarte bladzijde uit het verhaal van Nederland." Namens het Arnhemse college zal er dan ook een brief naar Den Haag gaan met het 'simpele, maar dringende en belangrijke verzoek' om de Keti Koti-viering een nationale feestdag te maken. "Niet alleen voor de slavernij in Suriname, maar ook op de Antillen en in voormalig Nederlands-Indië."

Onder meer een aantal grote steden en de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme gingen Arnhem in die oproep voor. Toch is het een 'prachtig en heel mooi gebaar', vond een geëmotioneerde Barbara Esseboom, initiatiefnemer van Keti Koti Arnhem. Of het effect zal hebben? "Het heeft altijd zin als mensen zich uitspreken. Bovendien denk ik dat we hier als maatschappij nu klaar voor zijn."

'Onderdeel van winti-rituelen'

Even daarvoor had Angelique Duijndam het zes weken durende 'festival' met onder meer lezingen en optredens geopend met het traditionele plengoffer. "Dat is een gebaar naar onze voorouders waarbij je in feite toestemming vraagt voor de dag", legt Duijndam uit. In haar handen heeft ze een kalebas aan een hanger met water daarin en een kleine kalebas om dat water op te vangen. "Dat is een harde noot. In Suriname gebruiken we die om uit te eten en drinken of we maken er lepels van. We hebben de kalebas meegenomen uit Afrika en gebruiken die nu nog voor onze rituelen."

Het heeft ook een religieus tintje, weet Duijndam. "Het is onderdeel van de winti-rituelen. Het plengoffer is bedoeld voor alle belangrijke momenten in het leven, zoals een huwelijk, geboorte of overlijden."

'Dokters zijn witte mensen'

ChristenUnie-raadslid Nathalie Nede maakte zich al verschillende keren hard voor de herdenking en viering van Keti Koti. Aandacht voor dat verleden blijft volgens haar nodig, zeker ook voor de nieuwe generaties. "Toen mijn nichtje een jaar of zeven was, vertelde ze: 'Als ik later groot ben, wil ik Mega Mindy worden of dokter. Maar dokter kan niet, want dat zijn alleen maar witte mensen.' Daarom moeten wij onze plek innemen en een voorbeeld voor hen zijn." En als je geen stoel aan de tafel krijgt, neem dan je eigen klapstoel mee, citeert Nede een van haar idolen.

De komende weken wordt in Arnhem 'de diepte in gegaan' op deze thema's, weet Esseboom. "Bijvoorbeeld over hoe onvrijheden nu nog doorwerken in ons dagelijks leven, zoals bij institutioneel racisme." Uiteindelijk droomt Esseboom van een Arnhems kenniscentrum over slavernij.

'Niet iets van zwarte gemeenschap'

Ondanks een toenemende populariteit, is het voor een groot deel toch nog de zwarte gemeenschap die op Keti Koti-festiviteiten afkomt, ziet ook Esseboom. Daar zou zij heel graag verandering in zien. "Want het is niet iets van de zwarte gemeenschap. Het is eigenlijk juist aan de witte gemeenschap om te zeggen: 'we moeten hier wat mee, we hebben hier nog wat te verwerken en lessen te leren'. Ik kan dat wel zeggen, maar de ander moet daar ook voor openstaan."