Miljarden extra naar gemeenten, beloven al deze partijen

ARNHEM - Gemeenten mogen na de verkiezingen van aankomende woensdag op veel meer geld van de landelijke overheid rekenen. Die belofte deden vrijwel alle partijen tijdens het Gelders verkiezingsdebat. De Arnhemse wethouder Paul Smeulders riep hen op met meer geld over de brug te komen, omdat gemeenten anders kopje onder gaan.

Dat heeft te maken met het 'financiële ravijn' vanwege de forse bezuinigingen die eraan dreigen te komen, legt Smeulders voorafgaand aan het debat uit. "Het is denk ik het minst sexy onderwerp voor een verkiezingsdebat", realiseert Smeulders. "Het is wel voor heel veel mensen heel belangrijk. Omdat gemeenten voor meer dan twee derde van hun inkomsten afhankelijk zijn van de rijksoverheid."

'Pijnlijke keuzes maken'

Als er niks gebeurt, moeten gemeenten 'pijnlijke keuzes maken die veel mensen raken', waarschuwt Smeulders. "Dan kun je denken aan bibliotheken, sportverenigingen of cultuur. Alle dingen die de samenleving de moeite waard maken, komen dan onder druk te staan. We kunnen het heel vaak hebben over goed bestuur of bestaanszekerheid. Maar als de gemeenten onder water komen te staan, gaan alle inwoners dat merken."

Die oproep bleken de Gelderse Kamerkandidaten ter harte te nemen. "Volmondig mee eens", is Marijke Synhaeve van D66 duidelijk. Zij is zelf raadslid in Nijmegen. "Dus ik zie elke dag hoe belangrijk de gemeente is. Wat ons betreft gaat er 3 miljard structureel naar gemeenten toe om ervoor te zorgen dat dat 'financiële ravijn' gedempt wordt. Zodat we kunnen blijven doen wat nodig is voor onze inwoners."

Het is ontzettend krom dat gemeenten een aantal hele belangrijke taken hebben gekregen op het gebied van armoedebestrijding, sport, jeugdzorg en cultuur, ziet Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA). "En vervolgens heeft de landelijke overheid onvoldoende geld gegeven om die taken te kunnen uitvoeren."

'Grote schande'

Henk Vermeer van de BoerBurgerBeweging, eerder raadslid in Harderwijk, noemt het zelfs 'een grote schande dat de overheid niet levert naar gemeenten'. "Die krijgen maar voor een jaar of drie geld, waardoor ze niet structureel zaken op orde kunnen brengen. Diezelfde overheid vraagt vervolgens wel om mensen voor onbepaalde tijd een contract te geven: dat kan niet samen."

Ook de inflatie van 11 procent wordt tegen de afspraken in niet naar gemeenten toe gecompenseerd, ziet Vermeer. "Die krijgen er maar 2 procent bij. We zouden meegaan met de prijsstijgingen, en die belofte is gewoon niet nagekomen."

Een wijk of dorp is geen verzameling stenen, die gaan over gemeenschappen.

Anne Kuik (CDA) pleit voor een 'gemeenschapsfonds'. "Waarbij de lokale gemeenschap ook de mogelijkheid krijgt om, wanneer voorzieningen dreigen te sluiten, deze overeind te houden. Want een wijk of dorp is geen verzameling stenen, die gaan over gemeenschappen." De gemeente is volgens Kuik de 'eerste overheid die het meest dicht bij de mensen staat'. "Daarom is het belangrijk dat die voldoende middelen heeft."

'Investeren in de regio'

Olger van Dijk (NSC) wijst wel naar zijn collega's van D66 en CDA die de afgelopen jaren hebben meegeregeerd en volgens hem dus voor deze onzekerheid hebben gezorgd. "Wij willen ervoor zorgen dat gemeenten weten waar ze vanuit kunnen gaan." Zijn partij wil bovendien echt gaan investeren in de regio, belooft Van Dijk. "We willen echt een kanteling van rijksbudgetten naar provincies en gemeenten. Om ervoor te zorgen dat die leefbaar en bereikbaar blijven."

Ongetwijfeld zullen alle Gelderse wethouders financiën na de verkiezingen scherp volgen of deze beloftes ook worden waargemaakt.

Kijk het hele debat tussen alle hoogstgeplaatste Gelderlanders van de kieslijsten In het Arnhemse Rozet hier terug: