Giftige stof op schepen, bemanning van boord gehaald

TOLKAMER - Twee schepen zijn door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) stilgelegd in de haven van Tolkamer. Op de schepen is een hoge concentratie aan fosfinegas gemeten, een zeer giftige stof. De vaartuigen liggen geïsoleerd aan een steiger en zijn afgesloten voor publiek. De bemanning is van boord gehaald.

De schepen zijn afkomstig uit Duitsland en liggen sinds donderdagmiddag in de haven, bevestigt Rijkswaterstaat Oost-Nederland. Fosfine wordt in de zeevaart gebruikt om de lading tegen ratten en ander ongedierte te beschermen, daarom staat het ook wel bekend als rattengif.

De stof is zeer giftig. De afgelopen jaren zijn er enkele incidenten geweest met binnenvaartschippers die zijn opgenomen in het ziekenhuis, nadat zij in aanraking waren gekomen met fosfineresten. Je vindt de stof in silo’s, containers, opslagruimten en ook in vrachtwagens, treinen of schepen. In Nederland mag fosfine alleen worden gebruikt in opslagplaatsen, niet tijdens transport, meldt het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).

Lichte gezondheidsklachten

De schipper van één van de schepen merkte lichte gezondheidsklachten op en rook een ongebruikelijke geur. Na deze constatering is op advies van Rijkswaterstaat besloten om naar een overnachtingshaven te varen. De ILT stuurde vrijdag een inspecteur gevaarlijke stoffen naar de Gelderse haven.

Bij aankomst bleek het om twee vrachtschepen te gaan die geladen waren met granen. In deze granen was de stof verwerkt ter bestrijding van ongedierte, die echter een te hoge concentratie bleek te hebben, zegt ILT. Metingen ter plaatse toonden aan dat de concentratie van de stof inderdaad gevaarlijk hoog was, waarop de brandweer is gealarmeerd. De bemanningen van beide schepen zijn vervolgens van boord gehaald.

Eerst een plan, dan pas varen

De brandweer heeft de steiger afgezet om te voorkomen dat personen in de buurt van de schepen kunnen komen. Het risico concentreert zich voornamelijk in en rond het vrachtruim, binnen een straal van ongeveer twintig meter. De schippers zijn door ambulancepersoneel gecontroleerd en hebben het advies gekregen om naar het ziekenhuis te gaan als hun klachten verergeren.

De vaartuigen mogen pas weer varen als de eigenaar van de schepen een plan van aanpak heeft ingediend bij de ILT. In dat plan moet precies staan hoe de verplaatsing van de schepen met fosfine veilig, en met zo min mogelijk risico's, kan verlopen. De vaartuigen moeten ergens kunnen ontgassen, anders kan de lading niet worden gelost. Samen met Rijkswaterstaat hebben de schippers een plan opgesteld voor ontgassing. Pas als de ILT akkoord is, mogen de Duitse schepen weer varen, aldus een woordvoerster van de ILT.

Niet de eerste keer

In 2021 is er al een soortgelijk geval geweest. Er werden toen drie schepen die met tarwe onderweg waren naar een diervoederbedrijf aan de ketting gelegd, toen er fosfine in de laadruimtes bleek te zitten. Het duurde ruim een maand voor er een plek was gevonden waar de binnenvaartschepen ontgast konden worden.